Is schoonmaken met azijn effectief?

Google 'natuurlijk schoonmaakmiddel' en de kans is ongeveer 100% dat azijn wel ergens wordt genoemd. Nu meer en meer mensen bewuster gaan leven en groenere keuzes gaan maken is oma's favoriete schoonmaakmiddel weer helemaal hip. Schoonmaken met azijn is goedkoop. Daarnaast is het biologisch afbreekbaar en volgens sommigen geschikt voor vrijwel elk huishoudelijk klusje, dus waarom niet? Ook ik maakte een soort allesreiniger van azijn en poetste erop los. Het glas werd zo schoon dat ik vreesde dat mijn hond er tegen aan zou lopen omdat ze het niet zag, maar de vlekken op de eettafel bleven lekker zitten. Met deze bevindingen in het achterhoofd besloot ik mijn huiswerk te doen, dus hieronder mijn spreekbeurt over azijn.

 

Wat is azijn eigenlijk?

Even gortdroog alle feiten op een rijtje. Azijn bestaat uit water en 4 tot 15% azijnzuur. Azijnzuur ontstaat op haar beurt weer door fermentatie van alcohol en is het actieve ingrediënt in azijn. In de supermarkt kom je twee soorten tegen: natuurazijn en schoonmaakazijn.

Natuurazijn wordt op een natuurlijke wijze gemaakt door middel van de azijnzuurbacterie, die van nature voorkomt in hout. Natuurazijn heeft een lagere zuurgraad en is geschikt voor menselijke consumptie.

Schoonmaakazijn bevat daarentegen meer azijnzuur en is dus effectiever bij het schoonmaken. Schoonmaakazijn wordt echter op synthetische wijze gemaakt met methanol en koolstofmonoxide. Deze azijn is absoluut niet geschikt om te verwerken in het eten.

 

Waar azijn geschikt voor is

Fijn, dat azijnzuur, maar wat kun je er allemaal mee? Nou, best wel veel eigenlijk.

 

Ontkalken

De mineralen die ons water 'hard' maken, laten ook sporen achter op alles waar dat water mee in contact komt. Kalkaanslag noemen wij dat. Deze mineralen reageren op azijnzuur, omdat dit een 'sterker' zuur is. Het gevolg is dat het water de mineralen als het ware weer opneemt, waardoor de afzettingen op het ding dat je aan het schoonmaken bent weer verdwijnen.

Wat er vaak niet bij wordt verteld is echter dat de azijnzuur beter haar werk doet tegen deze mineralen als ze warm is, schoonmaken gaat dan een stuk sneller. Als je bijvoorbeeld een scheut azijn in water kookt in je waterkoker is deze binnen no time ontkalkt, maar spuit je koude azijn op je douchekraan, dan moet je nog steeds flink schrobben wil je effect zien.

 

Water verzachten

Om dezelfde reden dat azijn in staat is mineraalafzettingen van dingen te verwijderen, is het ook in staat om water te verzachten. Daarom is azijn een ideale 'groene' wasverzachter, aangezien het reageert op datgene wat water hard maakt. Ik schreef al eens eerder hoe je zelf wasverzachter met een natuurlijke geurtje maakt van azijn.

 

DIY wasverzachter

Spiegels en glas laten glanzen

Azijn laat een fantastisch, streeploos resultaat achter op glas en spiegels, vooral als je ze nog even na veegt met een prop krantenpapier. Dit geldt vooral voor spiegels en glazendouchewanden in de badkamer, waar vaker kalkafzetting plaatsvindt. Ook hier geldt dat warme azijn beter haar werkt doet. Glas met vetvlekken en andere viezigheid krijg je een stuk minder makkelijk schoon met enkel azijn, maar dat leg ik hieronder uit.

 

Bacteriën doden

Hoewel chemisch schoonmaakmiddel nog steeds onverslaanbaar is als het aankomt op het doden van sommige schadelijke bacteriën, doet azijn als een gezonder, groener en goedkoper alternatief het niet slecht. Azijn is namelijk in staat ziekteverwekkende bacteriën voor een gedeelte te doden. Dat wil dus zeggen dat een oppervlakte schoongemaakt met azijn niet is gedesinfecteerd, maar dat er een gedeelte van de bacteriën is gedood. Let wel, dit geldt niet voor álle bacteriën, zo zijn salmonella en e.coli niet bepaald onder de indruk van azijn. Met andere woorden, waar je je voedsel bereidt, gebruik je voor de zekerheid iets dat sterker is dan azijn (bijvoorbeeld deze zelfgemaakte allesreiniger).

 

Waar azijn niet geschikt voor is

Vet en vuil verwijderen

Voor vetvlekken en andere viezigheid laat je de azijn beter staan, want onderzoek toont namelijk aan dat van alle natuurlijke schoonmaakmiddelen azijn het minst effectief is. Voor vetvlekken gebruik je nog altijd het beste gewoon natuurlijke zeep en voor andere vlekken kun je je wenden tot de oude vertrouwde baking soda.

 

Combinatie met baking soda

Over baking soda gesproken, je leest vaak op internet dat je een krachtige allesreiniger kunt maken door azijn en baking soda samen te voegen in een fles. Het klopt inderdaad dat deze twee stoffen op elkaar reageren en druk gaan borrelen. Tijdens dat proces zijn ze samen heel effectief voor bijvoorbeeld het ontstoppen van de gootsteen of het reiniger van het toilet. Alleen als ze zijn uitgebruist blijft er niets anders over dan water en natriumacetaat. Dat laatste wordt onder andere gebruikt als een zout of conserveringsmiddel in voedsel (E262) of in industriële toepassing. Als schoonmaakmiddel is het echter vrij waardeloos.

 

Granieten, marmeren en andere stenen oppervlakken

Azijnzuur kan natuurlijke stenen zoals graniet en marmer beschadigen en aangezien dit soort materialen vrij duur in aanschaf zijn is een goedkoop schoonmaakmiddel als azijn een duurkoop.

 

Gewaxte oppervlakken

Denk aan houten vloeren die behandeld zijn: azijn verwijdert de beschermende laag.

 

Aluminium

Azijn is veel te agressief voor aluminium en kan dit dus aantasten. Je strijkijzer schoonmaken met azijn is daarom niet zo een goed plan. Hetzelfde geldt voor wasmachines met onderdelen van aluminium, niet doen.

 
Kortom, azijn is een prima 'groen' schoonmaakmiddel, effectief tegen kalk, maar het is niet geschikt voor al het schoonmaakwerk.